گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، نرخ ارز و بالا رفتن های مکرر آن که از چند جهت تولید، معیشت و تامین کالاهای مورد نیاز مردم اعم از اساسی یا غیر اساسی را به شدت تحت فشار قرار می دهد به یکی از اصلی ترین و دائمی ترین مسائل در اقتصاد ایران تبدیل شده است. با اینکه نرخ ارز در اقتصاد ایران همواره متلاطم و روند صعودی داشته، اما تحریم ها و تشدید آنها در چند سال اخیر، روند افزایش نرخ ارز به دلیل کمبود و محدودیت منابع ارزی را به شدت بالا برده و نسبت به سالهای گذشته بی سابقه کرده است. استاد و تحلیلگر مسائل اقتصادی درگفت و گو با رادار اقتصاد برموضوع نقش تحریم ها در افزایش نرخ ارز و عملکرد دولت و مسوولین دراین حوزه پرداخته است.
ابوالقاسم حکیمی پور استاد و کارشناس اقتصادی در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص افزایش نرخ ارز و آنچه اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیرات منفی خود قرار داده گفت: مساله فشارهای ارزی بر اقتصاد ایران یک موضوع ناشناخته نیست که به سادگی از کنار آن بگذریم و آن را در چالش هایی که در اقتصاد هر روز آفریده می شود نادیده یا دست کم بگیریم. این موضوع به قدری مهم است و برجسته شده که ریچارد نفیو در کتاب خود تحت عنوان "هنر تحریم ها" کتابی که به فارسی نیز ترجمه شده بر این موضوع تاکید می کند که برای تاثیر گذاری تحریم ها روی اقتصاد کشورهای مختلف در وهله اول باید نقطه ضعف اقتصادی آن کشورها را دریابیم بعد از همان زاویه آنها را تحت فشار قرار دهیم.
وی در این باره تصریح کرد: آقای نفیو در این کتاب به درستی نقطه ضعف اقتصاد ایران را یافته و درباره آن توضیح داده است. وی معتقد است در ایران وقتی نرخ اقلام سوختی بالا می رود تورم ۳ تا ۵ درصدی بر اقتصاد تحمیل می شود اما زمانی که منابع ارزی قفل می شود تورم به بالای ۵۰ درصد می رسد، لذا تاکید می کند تشخیص ما این است که پاشنه آشیل اقتصاد ایران در مسائل ارزی نهفته است پس از این موضوع ایران باید تحت فشار قرار بگیرد.
ابوالقاسم حکیمی پور در خصوص نقش بانک مرکزی در تعیین ارز ومسائلی که در حول محور قیمت ارز شکل می گیرد، گفت: گاها احساس می شود نرخ ارز در ایران تعیین نمی شود، به این دلیل که بانک مرکزی نمی تواند نرخ ارز را تعیین کند، در حالی که مسوولین بانک مرکزی چنین ادعایی دارند و هر روز تاکید می کنند که روزانه بازار ارز را با پمپاژ ارز تامین می کنند تا تحت فشار نباشد اما به نظر می رسد آنها نیز از اینکه چرا نرخ ارز بالا می رود گیج می شوند و در بی خبری به سر می برند یا از بالا رفتن های مکرر نرخ ارز سر در نمی آورند و خود شاکی این موضوع هستند.
کارشناس اقتصادی دلایل افزایش نرخ ارز در ایران را وقتی بانک مرکزی معتقد به تزریق ارز به بازار است توضیح داد و در این باره گفت: آنچه در تعیین نرخ ارز مهم است مسائل سیاسی است نه سخنان وزیر اقتصاد یا رئیس کل بانک مرکزی، هر چند سخنان آنها تاثیر کمی می گذارد اما کل کار نیست. به بیان بهتر، افراد دیگری خارج از اقتصاد قیمت ارز را تعیین می کنند. هر حرکت و مانور سیاسی و نظامی روی نرخ ارز تاثیر می گذارد.
وی در این باره توضیح داد: در حالی که برجام به نتیجه نرسیده و تقریبا قفل شده، نرخ ارز در حال تلاطم های رو به بالا رفتن است، یعنی مسائل سیاسی و تنش افزایی ها روی نرخ ارز تاثیر می گذارد، پس احساس می کنیم نرخ ارز یک پدیده اقتصادی نیست، بلکه به یک پدیده محض سیاسی تبدیل شده است بنابراین هر حرکت سیاسی روی نرخ ارز تاثیر می گذارد و نرخ ارز را تغییر می دهد.
ابوالقاسم حکیمی پور استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: در کشورهای دیگر پدیده های اقتصادی روی نرخ ارز اثر می گذارد اما در ایران پدیده اقتصادی ۱۰ درصد اثر گذار است و ۹۰درصد تابع پدیده های سیاسی است. آنچه در این موضوع مهم است و توصیه کارشناسانه اینکه در زمان های حساسی مثل اکنون مسوولین و تریبون داران باید مراقب سخنان خود باشند چرا که هر سخن آنها روی اقتصاد و افزایش نرخ ارز تاثیر می گذارد.
حکیمی پور در خصوص پول نفت و وعده های دولت بابت ارزهایی که باید وارد کشور شود، اما نمی شود نیز گفت: بسیاری از کشورها و شرکت های خارجی که خریدار نفت ما هستند به ما ارزی بابت محموله های نفتی نمی دهند. چین و هندوستان در ازای پول نفت ایران هر کالایی که دلشان بخواهد به ما می دهند، نه کالایی که ما نیاز داریم و این موضوع را با وقاحت بیان می کنند که در ازای پول نفت هر کالایی که ما به شما اعلام می کنیم باید از ما بخرید!
وی در ادامه افزود: دولت دائما از طریق رسانه های رسمی و غیر رسمی خود برای ایجاد جو روانی در جامعه عنوان می کند دلارهای نفتی در راه است در حالی که مشخص نیست چه زمانی ارزهای بلوکه شده ایران آزاد می شود.
وی در این باره توضیح داد: متاسفانه ما استاد از دست دادن فرصت ها هستیم، در حالی که جنگ روسیه و اوکراین بهترین فرصت برای صادرات نفت بود اما از ان سو با بن بستی به نام روسیه برخورد کردیم، آنها به هیچ وجه تمایل ندارند ایران جای آنها را در فروش نفت و گاز بگیرد، بنابراین احساس می کنم تغییر نرخ ارز پدیده های سیاسی است، لذا در شرایط اقتصادی حاضر پیشنهاد می کنم ابتدا خط و مشی گذاران اقتصادی کشور در موضوع ارز و مسائل سیاسی یک حرف واحد بیان کنند و از اقتصاددانان حرفه ای در دولت بیشتر استفاده کنند، چرا که برخی از آنها دیدگاه های اقتصادی خوبی دارند. متاسفانه به دلیل اینکه معاون اقتصادی رئیس جمهور نظریه پرداز نیست و خط ومشی گذاران اقتصادی ما اقتصاد دانان حرفه ای نیستند و تحولات جامعه را به درستی رصد نمی کنند، اقتصاد بیمار ایران تا زمانی که اقتصاددانان حرفه ای روی کار نیایند و از آنها برای حل مسائل کمک گرفته نشود درمان شدنی نیست.
نظر شما